ÇOCUK VE ERGENLİK DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

Bireyin doğumdan itibaren yaşadığı gelişim süreci, farklı dönemlerde çeşitli fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal değişiklikler içerir. Çocukluk ve ergenlik dönemleri, bu gelişim sücretinin kritik evreleri olup bireyin kişiliğinin şekillendiği dönemlerdir. Bu yazıda, çocukluk ve ergenlik dönemlerinin temel gelişimsel özellikleri ele alınacaktır.

1. Çocukluk Dönemi (6-12 Yaş) Gelişim Özellikleri

Fiziksel Gelişim:

• Bu dönemde büyük kas grupları gelişir ve motor becerileri ilerler.

• Beden koordinasyonu artar, spor ve fiziksel aktivitelerde beceriler gelişir.

• Büyük ve küçük kas becerileri daha ince ayrıntılara odaklanmaya başlar, bu nedenle el yazısı ve el becerilerinde ilerleme kaydedilir.

• Beden yapısında bireysel farklılıklar belirginleşir.

Bilişsel Gelişim:

• Mantıklı düşünme becerisi gelişir, olaylar neden-sonuç ilişkisi içinde değerlendirilebilir.

• Dikkat süreleri artar, okuma-yazma becerileri ilerler ve problem çözme yeteneği gelişir.

• Somut işlemler dönemine girildiği için matematiksel ve mantıksal düşünme becerileri gelişir.

Duygusal ve Sosyal Gelişim:

• Empati yeteneği gelişir ve başkalarının duygularına karşı duyarlılık artar.

• Arkadaş ilişkileri büyük önem taşır ve grup içinde kabul görme isteği belirgin hale gelir.

• Bağımsızlık duygusu gelişir, ancak aileye olan bağ devam eder.

2. Ergenlik Dönemi (12-18 Yaş) Gelişim Özellikleri

Fiziksel Gelişim:

• Hormonların etkisiyle hızlı bir büyüme ve değişim süreci başlar.

• Kızlarda adet döngüsü, erkeklerde ses kalınlaşması ve kas yapısının gelişimi gibi belirtiler ortaya çıkar.

• Vücuttaki bu hızlı değişim, bireyin benlik algısını etkileyebilir.

Bilişsel Gelişim:

• Soyut düşünme becerisi gelişir, birey geleceğe yönelik plan yapmaya başlar.

• Eleştirel düşünme becerileri gelişir ve birey çevresindeki olaylara farklı bakış açıları getirebilir.

• Kimlik oluşturma süreci başlar, birey "Ben kimim?" sorusuna yanıt arar.

Duygusal ve Sosyal Gelişim:

• Duygular yoğun ve değişken olabilir, birey kendini keşfetmeye çalışır.

• Akran ilişkileri bu dönemde büyük önem kazanır ve sosyal kabul görme ihtiyacı artar.

• Aileden bağımsız kararlar verme isteği belirgin hale gelir.

Sonuç

Çocukluk ve ergenlik dönemleri, bireyin fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişiminin temellerinin atıldığı kritik evrelerdir. Ebeveynlerin, öğretmenlerin ve rehberlik uzmanlarının bu dönemlerde çocuklara ve gençlere destek olması, sağlıklı bir kişilik gelişimini desteklemek için büyük önem taşır. Bu nedenle, her bireyin gelişimsel ihtiyaçları dikkate alınarak uygun yönlendirme ve destek mekanizmalarının oluşturulması gerekmektedir.

Kaynakça

• Santrock, J. W. (2018). Çocuk Gelişimi. Nobel Akademik Yayıncılık.

• Piaget, J. (1972). Zihinsel Gelişim Kuramı ve Eğitimde Kullanımı. MEB Yayınları.

• Erikson, E. H. (1968). Kimlik, Gençlik ve Kriz. İş Bankası Kültür Yayınları.